به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

یک اشتباه رایج و پاسخ به نگرانی‌ها درباره یلدا

تاریخ انتشار: ۸ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۹۱۱۸۷

مسئول تدوین و تهیه پرونده جهانی «یلدا/ شب چله» با بیان اینکه پیوست عنوانی به نام «یلدا» در تقویم ملی، تأثیری در تخریب و یا توسعه آن ندارد، برخی اشتباه‌های رایج درباره این آیین باستانی را متذکر شد و تاکید کرد: «یلدا» جشن بلندترین شب سال نیست؛ جشن آغاز روشنایی است و طولانی‌تر بودن شب و پایان پاییز علت این جشن نیست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

«یلدا / شب چله»، یکی از داشته‌های فرهنگی ایران به شمار می‌آید که نهم آذرماه سال ۱۴۰۱ به عنوان نوزدهمین میراث ناملموس ایران و مشترک با افغانستان در یونسکو ثبت جهانی شد. این در حالی بود که انتظار می‌رفت کشور‌های بیشتری در پرونده جهانی «یلدا» مشارکت داشته باشند، اما وقتی ایران سال ۱۳۹۳ این پرونده را در یونسکو برای ثبت چندملیتی به اشتراک گذاشت، تنها افغانستان به آن پیوست. شرایط داخلی افغانستان نیز به گونه‌ای بود که در جلسه رأی‌گیری اجلاس یونسکو برخی کشور‌ها نسبت به چگونگی حفاظت از این میراث ناملموس در افغانستان نگرانی‌هایی را مطرح کردند، هرچند مشارکت افغانستان در یلدا حمایت برخی دیگر از کشور‌ها را برانگیخت. با این همه، پس از گذشت یک سال از ثبت جهانی «یلدا»، هنوز از پیوستن کشور جدید به این پرونده جهانی خبری نشده است و از سویی، چندی پیش اضافه کردن عنوانی در کنار نام شب یلدا در تقویم ملی، حاشیه‌هایی را به وجود آورد.

سالروز ثبت جهانی «یلدا / شب چله»، بهانه‌ای است تا ایسنا برخی از این ابهام‌ها و پرسش‌ها را با شبان میرشکرایی ـ مسئول تدوین و تهیه پرونده جهانی یلدا، مطرح کند. میرشکرایی درباره روند ثبت جهانی این آیین، گفت: روند ثبت جهانی پرونده «یلدا» از سال ١٣٩٢ شروع شد. جلسه‌ای با ١٢ کشور عضو پروندۀ «نوروز» برای بازنویسی پرونده در تهران داشتیم و در همان جلسه پرونده «یلدا» را هم پیشنهاد دادیم تا این کشور‌ها اگر تمایل دارند در آن مشارکت کنند. این رایزنی‌ها ادامه پیدا کرد تا در نهایت با همکاری کشور افغانستان و مدیریت ایران، پرونده «یلدا» در سال ١۴٠١ ثبت جهانی شد.

چرا کشور‌های دیگری در پرونده «یلدا» مشارکت نکردند؟ 

میرشکرایی درباره مشارکت افغانستان در این پرونده و چرایی همکاری نکردن دیگر کشورها، توضیح داد: روند مشارکت کشور‌ها در پرونده‌های ثبت جهانی به این صورت است که باید دولتِ کشور‌ها تمایل داشته باشند که اثری از طرف آن‌ها در فهرست جهانی یونسکو ثبت شود و اولویت هر کشوری در این انتخاب، متفاوت است. حال اینکه اگر فقط افغانستان در این پرونده مشارکت کرده است به این معنی نبوده که کشور‌های دیگر علاقه‌مند نبوده باشند، بخشی از دلایل آن‌ها فرهنگی و بخشی دیگر سیاسی بوده است.

او ادامه داد: بیشتر کشور‌هایی که آیین نوروز را دارند، آیین یلدا هم دارند و کشور‌های دیگری هم بودند که می‌خواستند در پرونده یلدا همکاری کنند، اما همانطور که گفتم اولویت‌های ثبت جهانی آن‌ها متفاوت بود. منتها امکان اضافه شدن آن‌ها به پرونده «یلدا» همچنان وجود دارد.

نگرانی درباره حفظ «یلدا» در افغانستان بی‌مورد است

این پژوهشگر میراث فرهنگی در پاسخ به این پرسش که برخی اعضای یونسکو نقد‌هایی به افغانستان درباره اینکه با توجه شرایط داخلی نمی‌تواند آیین یلدا را حفظ کند، داشتند، و آیا این موضوع تاثیری در تثبیت پرونده جهانی یلدا که ایران در آن نقش داشته است، دارد؟ اظهار کرد: خیر. «یلدا/ شب چله» در «فهرست معرف یونسکو» ثبت شده است و فهرست معرف مثل فهرست «میراث در خطر» نیست که به پاسداری فوری نیاز داشته باشد و گزارش پاسداری و ترویج آن به صورت دوره‌ای به یونسکو ارائه شود. وقتی اثری در فهرست معرفی یونسکو ثبت می‌شود، یعنی آن اثر رواج دارد. یلدا یا نوروز نیز رواج عمومی دارند و مردم در زندگی شخصی خود آن‌ها را حفظ می‌کنند و هزاران سال با تمام فراز و نشیب‌هایی که پیش آمده است، حفظ شده‌اند و تا امروز جریان داشته‌اند. این آیین‌ها، آثار و یا رویداد‌هایی نیستند که بخواهیم دلنگران‌شان باشیم که به دلیل حضور داشتن یا نداشتن یک جریان سیاسی یا دولت در قدرت، در خطر قرار گیرند؛ بنابراین این نگرانی کاملا بی‌مورد است که افغانستان در شرایط فعلی نتواند «یلدا» را حفظ کند و طبیعتا دولت‌ها هیچ توانی برای از بین بردن چنین آیینی، که در جریان زندگی مردم محفوظ است، ندارند.

میرشکرایی افزود: آثاری که در فهرست معرف یونسکو ثبت می‌شوند با ادله‌ای که در پرونده آن‌ها آورده می‌شود، کاملا زنده هستند. توضیحاتی که در پرونده «یلدا» آورده شده است نشان می‌دهد تمام مردم در حفظ این آیین مشارکت دارند و در زندگی معمول آن‌ها این جشن اجرا می‌شود، اما این موضوع نافی این نیست که دولت‌ها پس از ثبت یک اثر موظف به انجام اقدامات پاسدارانه، ترویج یا افزایش رؤیت‌پذیری نیستند. منظور این است که اگر در یک کشور دولتی برای حفظ اثر اقدام پاسدارانه‌ای انجام نمی‌دهد، دلیل بر زنده نبودن اثر نیست، اما کشوری مانند ایران، که اقدام پاسدارانه، ترویج و آگاهی‌افزایی انجام می‌دهد، کمک‌حال حفظ اثر است. در کشور ایران به‌ویژه سازمان‌های مردم‌نهاد، اشخاص، گروه‌ها و فعالان فرهنگی در بخش‌ها دولتی اقدامات خوبی در این زمینه انجام می‌دهند و در مجموع، این اقدامات پاسدارانه خوب است.

پیوست عنوانی به نام «یلدا» در تقویم تأثیری ندارد

مسئول تدوین و تهیه پرونده جهانی یلدا همچنین در واکنش به اضافه شدن پسوند «روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» به نام «یلدا» در تقویم ملی و تأثیری که احتمالا در روند حفاظت از این آیین می‌تواند داشته باشد، گفت: اینکه نظر شخصی من چه باشد اهمیتی ندارد، چون یلدا خودش گویاست، هر چه هم به آن پیوست شود، در نام آن حذف می‌شود. یلدا، نوروز، تیرگان، مهرگان، سده و … ریشه‌های تنومندی دارند و من، شما و دیگران نمی‌توانیم تغییری در آن ایجاد کنیم. اگر نام «یلدا» در تقویم تغییر می‌کرد، قطعا تأثیر منفی در اعتبار ایران به عنوان مدیر پرونده جهانی آن می‌توانست داشته باشد، چون اقدامی در تقابل با پرونده جهانی یلدا بود، اما پیوست عنوانی به نام آن، نه تاثیری در تخریب آن دارد و نه در توسعه آن.

او اضافه کرد: در هر حال تغییر نام این آیین‌ها خطری برای هویت آن‌ها محسوب نمی‌شود، چون این آیین‌ها در طول هزاره‌ها ریشه در زندگی مردم دوانده‌اند و نام‌شان محفوظ می‌ماند، حتی اگر در روزنامه‌ها و تقویم رسمی کشور نام آن‌ها را تغییر دهند باز هم مردم با همان نام «یلدا/ شب چله» آن را مطرح می‌کنند. تنها اتفاقی که می‌افتد این است که این کار از نظر حقوقی اشتباه است و موجب بروز مشکلات حقوقی می‌شود وگرنه آسیبی به خود جشن وارد نمی‌شود.

«یلدا» جشن بلندترین شب سال نیست

مسئول تدوین و تهیه پرونده جهانی «یلدا» تاکید کرد: مهم‌ترین نکته‌ای که درباره «یلدا» باید یادآور شوم، که بار‌ها هم به آن اشاره شده، این است که «یلدا» جشن بلندترین شب سال نیست، «یلدا» جشن آغاز روشنایی است. در واقع جشن «یلدا» برای شب آن گرفته نمی‌شود، بلکه برای فردایی است که روشنایی از آن روز شروع به فزونی می‌کند و روز‌ها طولانی‌تر می‌شود. به همین دلیل در دوره‌های بسیار کهن که تفکرات آیین مهر در ایران بسیار رواج داشته، این جشن به عنوان جشن تولد مهر شناخته می‌شد. مهر، ایزدِ نور و نشان آن سرخی قبل از طلوع آفتاب و پس از غروب آفتاب است. اعتقاد بر این بود زمانی که آفتاب غروب می‌کند تا زمانی که دوباره طلوع می‌کند مهر بر دنیا حکم‌فرماست. مهر یک ایزد ناملموس و غیرمادی و نماد زندگی است. بخشی از ریشه‌های جشن یلدا به این تفکرات می‌رسد و طولانی‌تر بودن شب و پایان پاییز علت این جشن نیست.

منبع:ایسنا

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: یلدا شب چله میراث جهانی یونسکو پرونده جهانی یلدا یونسکو ثبت ثبت جهانی کشور ها شب چله

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۹۱۱۸۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

روایت ظریف از دلایل موافقت آمریکا و مخالفت اعراب و اسرائیل با برجام

آفتاب‌‌نیوز :

محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشین ایران در سلسله نشست‌های چهلمین سال تاسیس انتشارات اطلاعات و در نشست اول آن با عنوان «ژئوپلیتیک خلیج‌فارس» به سخنرانی پرداخت که مهمترین اظهارات او به نقل از جماران به شرح زیر است:

دنیا گرفتار چالش شناختی است.

خطا‌هایی که بعضا صورت می‌گیرد به دلیل شناخت و ادراک نادرست است.

دوستان ما در جنوب خلیج فارس ادراک خود را اصلاح می‌کنند و ما در اصلاح این ادراک تا حدودی عقب هستیم.

هنوز این تفکر غلط خرید امنیت در این کشور‌های عربی وجود دارد البته ان‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که نمی‌توانند با وابستگی به یک قطب برای خود امنیت تامین کنند.

کویت قبل از اینکه به کشتی‌های خود پرچم امریکا بزنند پرچم شوروی را نصب کرده بودند

این کشور‌ها این مشکل ادراکی را کماکان دارند که باید امنیت را خرید و نخستین آن‌ها صدام بود. آن‌ها تلاش کردند امنیت را با کمک صدام بخرند. 

یکی از رهبران کشور‌های حاشیه خلیج فارس شخصا به آقای روحانی گفتند که ما ۷۵ میلیارد دلار به صدام پرداخت کردیم. 

زمانی که ایران قطعنامه ۵۹۸ را پذیرفت و طارق عزیز گفت تا مذاکره صورت نگیرد، آتش بس صورت نمی‌گیرد، دبیرکل وقت سازمان ملل به وزیرخارجه وقت دولت ریگان زنگ زد و او به دبیرکل جواب داد که ما در مهرماه که به نیویورک بیاییم با شما در این باره گفتگو خواهیم کرد. می‌دانید که تاریخ را نمی‌توان فراموش کرد. وقتی این شرایط پیش امد دبیرکل به پادشاه وقت سعودی زنگ زد و ملک فهد در تماس با صدام، او را به پذیرش آتش بس متقاعد کرد. پادشاه وقت به صدام می‌گوید: «غرور ایرانی را زیر پا نگذار.» عربستان در ان زمان این فهم را داشت که نمی‌تواند کاملا به صدام اعتماد و تکیه کند، اما در عمل متفاوت هم عمل می‌کرد. 

وقتی سیاست خرید امنیت از عراق شکست خورد، این کشور‌های عربی حوزه خلیج فارس برای خرید امنیت به سراغ شوروی و امریکا رفتند. 

همین کشور‌ها امروز برای خرید امنیت به سراغ اسراییل رفتند و متوجه نیستند که اسراییل در تاریخ خود از هیچکس حمایت نکرده و حتی به امریکایی‌ها در مذاکرات آزادی گروگان‌ها لگد زده اند. اسراییل در تاریخ تقلبی خود به هیچکس رحم نکرد. این اشتباه شناختی کنار نرفته است.

زمانی که آرامکو را تیر غیب زد، سعودی‌ها انتظار حمایت از آمریکا داشتند و حالا هم به دنبال خرید امنیت از اسراییل هستند

اشتباه ادراکی دوم ما و اعراب این است که فکر می‌کنیم امریکا به دنبال گسترش حضور خود در منطقه است، اما امریکا به انتقال حضور و نفوذ به خارج از این منطقه است. 

امریکا دیگر قدر قدرت نیست. ما قدرت بزرگ داریم، اما هژمون نداریم. در جهان امروز دیگر قطب نخواهیم داشت، اما یکی از دلایل موافقت آمریکا با برجام، کاستن از حضور خود در منطقه بود. اعراب منطقه و اسراییل به همین دلیل با برجام مخالف بودند که نمی‌خواستند شاهد کاهش حضور آمریکا در منطقه باشند. 

امریکا در حال برون سپاری تامین امنیت به اسراییل است و کشور‌های عربی منطقه که به دنبال عادی سازی رابطه با اسراییل هستند باید بدانند که دیر یا زود قربانی تامین منافع اسراییل خواهند شد

اشتباه ادراکی سوم که به ما هم بازمی گردد این است که اگر با چیزی مخالفت کردیم و، چون خود را مرکز مشروعیت عالم می‌دانیم اگر به چیزی مشروعیت ندهیم جنبه اجرایی و عملیاتی پیدا نمی‌کند. در کاسپین این اشتباه را مرتکب شدیم و در مذاکرات شرکت نکردیم و بستر دریا را در غیاب ما تقسیم کردند. 

عدم حضور به معنای عدم شکل گیری از ترتیبات امنیتی خلیج فارس نیست بلکه به معنای عدم تامین منافع شما است. مگر جلوی طالبان را توانستیم بگیریم؟ خیر؛ از روند مذاکره حذف شدیم. همین قاعده درباره مسیر‌های مواصلاتی هم هست که از این مسیر‌ها دور ماندیم و بعضا حذف هم شدیم. 

در دنیای کنونی هم امریکا نمی‌تواند با وتو در شورای امنیت، مانع از قدرت مقاومت مردم غزه شود. جنگ اسراییل با مردم غزه هفت ماه است که ادامه پیدا کرده، اما جنگ اسراییل با کشور‌های عربی شش روزه تغییر کرده است. آمریکا نمی‌تواند تصمیم گیری‌ها را وتو کند و این را دنیا و مردم و افکار عمومی این را ثابت کرده اند.

دو مبنای بازدارندگی، نصر خدا و قدرت مردم هستند. 

مهم‌ترین کاری که می‌توانستیم پس از جنگ غزه بکنیم این بود که پیشنهاد توافق منع تجاوز به کشور‌های منطقه داده و کنش ایران هراسی را نابود کنیم

تصویر ترسناک ساختن از ایران، هدف اسراییل است و ما هم نباید در این تله بیفتیم. 

این اشتباه ادراکی ما که خیال می‌کنیم اگر در روندی شرکت نکنیم شکل نمی‌گیرد اشتباه است. تصور نکنیم اگر fatf را نپذیرفتیم تنبیه نمی‌شویم و با تبعات ان روبه رو نمی‌شویم

دنیای امروز هرروز در حال تغییر است و ما هم هرروز باید فکر خود را نو کرده و تفکر جهان دو قطبی را کنار بگذاریم و واقعیت‌ها را ببینیم

بسیاری از انگاره‌های ما درباره نظم جهانی و حتی مردم خودمان غلط است

همسایه‌ها برای ما فرصت هستند. 

مردم برای ما فرصت هستند نه تهدید. به فرصت، امکان بالندگی بدهیم

منبع: سایت انتخاب